Γράφει η Καλλιόπη Ιωάννου, * Διευθύντρια Διεθνούς Ινστιτούτου Κυβερνοασφάλειας (CSIi)- Κλινική Εγκληματολόγος – Σύμβουλος Οικογένειας και Υποστήριξης Θυμάτων Υποψήφια διδάκτωρ Εγκληματολογιας στο πανεπιστήμιο του Essex
Ως διευθύντρια του Διεθνούς Ινστιτούτου Κυβερνοασφάλειας (CSI Institute) και υποψήφια διδάκτωρ Κλινικής Εγκληματολογίας ερευνώ τον εθισμό στα βιντεοπαιχνίδια τα τελευταία 2 χρόνια. Συχνά στο CSI Institute λαμβάνω κλήσεις και emails από γονείς οι οποίοι ανησυχούν ότι τα παιδιά τους-και κυρίως τα αγόρια- έχουν εθιστεί στο online gaming. Όταν ρωτώ τους γονείς τι είναι αυτό που τους ανησυχεί πραγματικά, η απάντηση που μου δίνουν συνήθως είναι: «το παιδί μου ξοδεύει τον περισσότερο από τον ελεύθερο χρόνο του μπροστά από μία οθόνη». Νομίζω ότι η πιο κοινή λάθος πεποίθηση των γονέων σε σχέση με τα video games είναι πως τα θεωρούν «χάσιμο χρόνου».
Πράγματι, τον Δεκέμβριο του 2017, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας αναγνώρισε επίσημα τον εθισμό στο gaming ως ψυχική διαταραχή, η οποία συνδέεται με σαφώς ορισμένα διαγνωστικά κριτήρια. Προτού όμως ένας γονέας αρχίσει να ανησυχεί πως το παιδί του είναι εθισμένο στα video games, τον ρωτάω 3 συγκεκριμένα πράγματα για να διαπιστώσω κατά πόσο η ζωή του παιδιού έχει όντως επηρεαστεί από τη διαδικτυακή του συμπεριφορά:
– Έχουν επηρεαστεί οι σχολικές/ακαδημαϊκές επιδόσεις του;
– Υποφέρει από διαταραχές ύπνου;
– Έχουν αλλάξει oι διατροφικές του συνήθειες και η κοινωνική του ζωή;
Στις περισσότερες περιπτώσεις κανένα από τα παραπάνω δεν έχουν επηρεαστεί σε ανησυχητικό βαθμό. Πράγμα που σημαίνει ότι οι γονείς καλό θα ήταν να λάβουν υπόψιν ότι οι οθόνες είναι πλέον μέρος της ζωής όλων μας και πως αν τα παιδιά μας έχουν μάθει να πλοηγούνται σωστά και με όρια η χρήση της τεχνολογίας δεν οδηγεί απαραίτητα σε αρνητικές επιπτώσεις.
Η προσωπική μου εκτίμηση είναι πως το περιεχόμενο και το πλαίσιο γύρω από το οποίο γίνεται η χρήση της τεχνολογίας είναι πολύ πιο σημαντικοί παράγοντες από τον χρόνο που περνάει κάποιος μπροστά από μία οθόνη. Βέβαια υπάρχουν παιδιά που δεν είναι ικανά να θέσουν υγιή ποιοτικά και χρονικά όρια γύρω από την ενασχόλησή τους με το διαδίκτυο με αποτέλεσμα να δαπανούν αμέτρητες ώρες παίζοντας και να απομακρύνονται από άλλες δραστηριότητες που είναι σημαντικές για την κοινωνικοποίησή τους.
Ενδεχομένως να έχετε προσπαθήσει ήδη αμέτρητες φορές να «ξεκολλήσετε» το παιδί σας από την οθόνη. Παρακάτω ακολουθούν 5 από τα πιο συχνά λάθη τα οποία κάνουν οι περισσότεροι γονείς στην προσπάθειά τους να βοηθήσουν το παιδί τους, επιτείνοντας έτσι άθελά τους το πρόβλημα:
1.Tι προσπαθήσατε: Toυ πήρατε τις ηλεκτρονικές συσκευές και απομακρύνατε το modem
O λόγος που αποτύχατε: To παιδί σας νιώθει τόσο έντονη την ανάγκη για gaming που μπορεί ακόμη και να σας απειλήσει ότι θα βάλει τέλος στη ζωή του. Ίσως μάλιστα να γίνει και βίαιος/βίαια. Επίσης το παιδί σας εξακολουθεί να χρειάζεται πρόσβαση στον υπολογιστή για να ολοκληρώσει τις εργασίες του, οπότε η απλή απομάκρυνση των συσκευών δεν είναι τόσο ρεαλιστική λύση.
Εναλλακτικά προσπαθήστε: Πρέπει να βάλετε σταδιακά το παιδί σας στη διαδικασία περιορισμού/απεξάρτησης. Η ολική κατάργηση των συσκευών του μπορεί να γεμίσει το παιδί σας με ένα τεράστιο κενό που ενδέχεται να αποβεί πολύ επικίνδυνο. Το ίδιο το παιδί σας πρέπει να συμμετέχει στη διαδικασία περιορισμού/απεξάρτησης και να επιλέξει το ίδιο τους τρόπους με τους οποίους θα το κάνει, πάντα με τη δική σας καθοδήγηση ή την καθοδήγηση κάποιου ειδικού.
2. Tι προσπαθήσατε: Του είπατε ότι οι διαδικτυακοί του φίλοι δεν είναι πραγματικοί φίλοι.
O λόγος που αποτύχατε: Οι διαδικτυακοί του φίλοι, συνήθως είναι οι πραγματικοί του φίλοι και σε πολλές περιπτώσεις ίσως και οι μοναδικοί. Όταν του λέτε να σταματήσει εντελώς το gaming, επί της ουσίας αυτό που ακούει είναι ότι θα σταματήσει να έχει φίλους.
Εναλλακτικά προσπαθήστε: Χρειάζεται βοήθεια έτσι ώστε να κάνει φίλους εκτός των video games. Δεν ξέρει από πού να ξενικήσει, ή τι να συζητήσει με άλλους ανθρώπους εκτός από θέματα που έχουν να κάνουν με video games. Οι περισσότεροι από τους συμμαθητές του/της παίζουν video games. Mιλήστε με άλλους γονείς και εκπαιδευτικούς ώστε να αρχίσουν τα παιδιά να συμμετέχουν σε νέες ομαδικές δραστηριότητες.
3. Tι προσπαθήσατε: Του είπατε ότι με τα video games χαραμίζει τις δυνατότητές του
O λόγος που αποτύχατε: Μέσω του gaming νιώθει ολοκληρωμένος/η. Όταν του/της λέτε ότι με τα video games χαραμίζει τις δυνατότητές του/της, δεν αναγνωρίζετε τα απίστευτα επιτεύγματα που έχει κατορθώσει παίζοντας.
Εναλλακτικά προσπαθήστε: Με το να θέλετε να μάθετε περισσότερα σχετικά με τα επιτεύγματα του γιου ή της κόρης σας στα video games, θα χτίσετε μια καλή σχέση μαζί τους. Η δημιουργία μίας καλής σχέσης με το παιδί σας σημαίνει εμπιστοσύνη και η εμπιστοσύνη σημαίνει καλή επιρροή. Αρχίστε να έχετε συζητήσεις για τα video games- ποια παιχνίδια παίζουν, τι απολαμβάνουν στο καθένα από αυτά αυτά και ούτω καθεξής. Να είστε αυθεντικοί!
4. Tι προσπαθήσατε: Το αφήσατε απλά να συνεχίζει να παίζει καθιστώντας το υπεύθυνο για τις επιλογές του.
O λόγος που αποτύχατε: Δεν είναι ικανός/η να ρυθμίσει τον χρόνο που ξοδεύει παίζοντας. Θα συνεχίζει να παίζει ακόμη και αν ξέρει ότι το παιχνίδι έχει αρνητικό αντίκτυπο στη ζωή του/της. Το 84% των εθισμένων στα video games γνώριζαν ότι είχαν πρόβλημα για παραπάνω από 12 μήνες.
Εναλλακτικά προσπαθήστε: Βοηθήστε το παιδί σας να βελτιώσει τις δεξιότητες διαχείρισης του χρόνου του. Βοηθήστε τους να έρχονται σε επαφή με περιβάλλοντα που ευνοούν την ικανότητά τους για συγκέντρωση, όπως σχολικές βιβλιοθήκες κα. Πρέπει υποστηρίζετε τόσο τις σχολικές/φοιτητικές τους υποχρεώσεις όσο και να επιτρέπετε να παίζει με όριο όταν διαθέτει χρόνο και έχει φέρει σε πέρας τις πρώτες. Σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να επικροτείτε και να αφήσετε να ευδοκιμεί η προβληματική συμπεριφορά.
5. Tι προσπαθήσατε: Του αγοράσατε το αγαπημένο του νέο video game ή παιχνιδοκονσόλα.
O λόγος που αποτύχατε: Tα video games έχουν σχεδιαστεί ειδικά για να προσελκύσουν τα παιδιά/ τους εφήβους. Οι εταιρίες video games χρησιμοποιούν τις τελευταίες τεχνολογίες και συμπεριφοριστές ψυχολόγους για να κάνουν τα παιχνίδια τους ευχάριστα και εθιστικά.
Εναλλακτικά προσπαθήστε: Με την κατανόηση του λόγου για τον οποίο το παιδί σας έχει κολλήσει με τα video games και πώς αυτά έχουν σχεδιαστεί έτσι ώστε να αιχμαλωτίσουν το παιδί σας θα έχετε την κατάλληλη δυναμική και γνώση ώστε να στηρίξετε το παιδί σας να αποκτήσει μια υγιή σχέση με τα video games και την τεχνολογία.
