Baskonia – Μια πόλη, μια ομάδα, μια ιστορία…

Μιας και η μέρα σήμερα προβλέπεται βαρετή, λέμε να κάνουμε μια βουτιά (αφού έχουμε και Αύγουστο) στο παρελθόν και να θυμηθούμε κάποια από τις καλές ομάδες της Ευρώπης που μας έκαναν να αγαπήσουμε λίγο παραπάνω το άθλημα και που χωρίς ίσως ούτε οι ίδιες να το αντιλήφθηκαν τότε, επηρέασαν σημαντικά το μπάσκετ και έβαλαν το λιθαράκι τους στο να δεχθεί διάφορες τάσεις που το ανάγκασαν να παραλλαχθεί και να εξελιχθεί με το πέρασμα των χρόνων.

Σήμερα λοιπόν, λέμε να πάμε πίσω στο χρόνο για χάρη της σημερινής Saski Cazoo Baskonia, της περίφημης Tau Ceramica στα πρώτα χρόνια του 21ου αιώνα…

Με «αρχιτέκτονα» τον Dusko Ivanovic που διακρινόταν πάντα για τη λυσσαλέα του προπόνηση, το μανιακό κυνήγι της τελειότητας και τις σκληρές τακτικές του προκειμένου να διατηρεί την ισορροπία και την πειθαρχία στα αποδυτήρια, η βάσκικη ομάδα αποτελούσε τότε ένα club που ειδικευόταν στο να παίρνει παίκτες από κάθε άκρη της γης (Από Λατινική Αμερική και Αφρική μέχρι Σκανδιναβία και Ασία) και να τους αναπτύσσει μέσα σε ένα πλαίσιο παιχνιδιού πολύ διαφορετικό από τις τότε τάσεις της εποχής.
Αν και το 2001 στη διάσπαση των δυο ευρωπαϊκών πρωταθλημάτων, βρέθηκε κοντά στον τίτλο και έχασε στη σειρά τότε των τελικών της Euroleague με μειονέκτημα έδρας από την Virtus Bologna με σκορ σειράς 3-2 (είχε κάνει το break στο πρώτο ματς στην Ιταλία, αλλά δεν μπόρεσε να δώσει συνέχεια – στα ημιτελικά είχε «σκουπίσει» την ΑΕΚ με 3-0), κατάφερε στα επόμενα χρόνια με πίστη στο πλάνο να επιστρέψει στη ζώνη των τίτλων, αλλά ποτέ να μην φτάσει σε κάποιον από αυτούς. Παρόλα αυτά, το 2002 κατάφερε να κερδίσει το πολύ δυνατό πρωτάθλημα της Ισπανίας, κερδίζοντας με 3-0 στους τελικούς την Unicaja Malaga.

Το up-tempo παιχνίδι που ακόμα και σήμερα ονομάζεται ως «Baskonia Basketball» έριξε αρκετές ομάδες στο καναβάτσο, οι οποίες διέθεταν υψηλότερα budgets και πιο λαμπερά ονόματα στα ρόστερ τους. Ο Dusko Ivanovic με εκπληκτική γνώση της αγορά και μάτια ανοιχτά σε κάθε περίπτωση είχε χτίσει τότε έναν κορμό παικτών που έβαζε την ομάδα πάνω από όλους (και όταν λέμε όλους, εννοούμε όλους) και είχε θέληση τόση ισχυρή, ικανή να τρυπήσει τοίχους. Η μεταγραφή του Luis Scola από την Ferro Carril Oeste, μια μικρή ομάδα της 1ης κατηγορία στην Αργεντινή, παραμένει ακόμα και σήμερα, μια από τις σημαντικότερες εκτός συνόρων μεταγραφές στην ιστορία των ομάδων της ACB. Ο Scola ήταν ο ανερχόμενος ηγέτης και δίπλα του προστέθηκαν παίκτες σε νεαρή ηλικία με υψηλό κίνητρο (Nocioni από την
Independiente, Arroyo με μόλις 17 παινίδια με 5 λεπτά μέσο όρο στους Nuggets και Sergi Vidal από την Badalona) και παίκτες πιο έμπειροι με παραστάσεις (Oberto από τον Ολυμπιακό, Sconochini με παραστάσεις από Olimpia Milano, Παναθηναϊκό και δυο ευρωπαϊκά με τη Virtus, Dejan Tomasevic με σπουδαίες παρουσίες στις ομαδάρες της Γιουγκοσλαβίας που σάρωναν τους τίτλους στα διεθνή τουρνουά και Elmer Bennett με πλούσιο βιογραφικό από ομάδες της Αμερικής και του NBA), που στις δύσκολες καταστάσεις έπαιρναν τις ευθύνες πάνω τους. Όπως καταλαβαίνετε, η προτίμηση στη λατινική αγορά ήταν μεγάλη.

Η πιο σπουδαία ομάδα ωστόσο, που είχε δημιουργήσει ο Ivanovic στη χώρα των Βάσκων ήταν εκείνη του 2003-’04, όταν η βασική 5άδα ήταν απαρτισμένη από τους Calderon (από τη Fuenlabrada), Macijauskas (ο «δολοφόνος» από τη Lietuvos Rytas) και έπειτα ψηλό και ευέλικτο σχήμα με τρεις Forwards, οι οποίοι ήταν όλοι από τη Λατινική Αμερική: οι δυο Αργεντίνοι που αναφέραμε (Nocioni, Scola) στο ‘3’ και στο ‘5’, ενώ το ‘4’ κάλυπτε ένας Βραζιλιάνος που αποκτήθηκε από την άγνωστη Ipiranga, ο Tiago Splitter! Στον πάγκο υπήρχε ένας παίκτης που έμελλε να χαράξει το όνομά του στην ιστορία του συλλόγου, ο Prigioni που αποκτήθηκε από την Alicante, o εξαιρετικός Αμερικάνος ‘F’ Travis Hansen και ο πρώην Center της ΑΕΚ, Andy Betts. Οι Βάσκοι εκείνη τη χρονιά έφτασαν μέχρι το τέλος του δρόμου και αφού απέκλεισαν στη φάση των ‘8’ την Bentton του Ettore Messina και των Siskauskas, Bulleri, Bargnani, Blu, Goree, Beard και Marconato, κερδίζοντάς την με 2-0 νίκες και μειονέκτημα έδρας (πρώτο παιχνίδι στην Ιταλία, τελικό σκορ 59-98!!!) έφτασαν στο Final 4, αντιμετωπίζοντας επί της ουσίας πάλι με μειονέκτημα στο πρώτο ματς την πολύ ισχυρή CSKA (αφού το Final 4 του 2005 έγινε στη Μόσχα) του Dusan Ivkovic και των Παπαλουκά, Ντικούδη, Marcus Brown και άλλων πολλών αστέρων. Το επόμενο σοκ ήταν γεγονός: ο Arvydas Macijauskas (έκλεισε με πολύ άτυχο τρόπο την καριέρα του στον Ολυμπιακό μόλις στα 28 του) ήταν εκπληκτικός και με 23 πόντους οδήγησε την ομάδα του στο 78-85 και στην πρόκριση στον τελικό! Εκεί τα πράγματα ήταν εξ αρχής δύσκολα για οποιαδήποτε ομάδα και η υπερομάδα του Pini Gershon με μια καλή 4η περίοδο επικράτησε με 90-78, κάνοντας το back 2 back, ως η μοναδική ομάδα που καταφέρνει κάτι τέτοιο μέχρι τον Ολυμπιακό του ’12-’13.

Λίγο καιρό αργότερα και αφού ο Dusko Ivanovic είχε μετακομίσει στη Βαρκελώνη, προκειμένου να οδηγήσει τους «Blaugrana» στην επόμενη μέρα, έχοντας ως βοηθό του τον νυν προπονητή του Παναθηναϊκού, Xavi Pascual σε ένα πλάνο 3ετίας ***(εδώ δείτε τις ομοιότητες και τις επιρροές που υπάρχουν μέχρι και σήμερα: Ο Ivanovic, όπως είπαμε δεν έπαιζε με τον κλασικό για την εποχή τότε C, επιλέγοντας ψηλούς με ευελιξία και δεξιότητες, δηλαδή παίζοντας κυρίως με δυο PF στους ψηλούς, επέλεξε το ίδιο και στην θητεία του στον Παναθηναϊκό, παίζοντας περισσότερο με ψηλούς με τεχνική και με πρώτη θέση το ‘4’, όπως ο Gist, o Μαυροκεφαλίδης, ο Φώτσης και μόνο καθαρό ‘5’ ο εξ Ουρουγουάης και Λατινικής Αμερικής, Esteban Batista με καλή ικανότητα στην πάσα και στο rebounds και με πάντα σωστά screens. Επίσης είχε αποφασίσει να μην ανανεώσει τον Lasme και όταν υπέγραψε τον Gani Lawal στα μέσα της σεζόν, δεν επέλεξε να του δώσει σοβαρό ρόλο, αν και ο παίκτης τότε ήταν σε καλό φεγγάρι – Δείτε και τον Pascual που πάντα προτιμούσε παίκτες που να παίζουν ως PF/C στην Barca, όπως οι Nachbar, Lampe, CJ Wallace, Lorbek, Samuels, Μαυροκεφαλίδης, Terrence Morris και στο ‘5’ επέλεγε παίκτες με πλαστικότητα και πάντα καλή πάσα, όπως ο διαχρονικός Tomic και ο άχαρος, αλλά αρκετά τεχνίτης για το ύψος του, Tibor Pleiss και τώρα στον Παναθηναϊκό παίζοντας δυο χρόνια με βασικό δίδυμο τα δυο ‘4’άρια Singleton-Gist. Κλείνουμε τη μεγάλη παρένθεση)***, οι Βάσκοι πορεύθηκαν με τον Velimir Perasovic με τον οποίο έφτασαν την πρώτη κιόλας σεζόν στο Final 4 της Euroleague στην Πράγα. Στα Playoffs δε, απέκλεισαν τον Παναθηναϊκό με μειονέκτημα έδρας και 1-2 νίκες, με τον Τούρκο SG, Serkan Erdogan να τα βάζει από το σπίτι του στο τρίτο και τελευταίο ματς της σειράς και ένα κατάμεστο ΟΑΚΑ να προσπαθεί να καταλάβει αυτό που είχε μόλις συμβεί. Στον ημιτελικό έχασε και πάλι από την Maccabi, ενώ στο εγχώριο πρωτάθλημα, ήταν η σειρά της Unicaja να εκδικηθεί και να επιβληθεί με 3-0 νίκες.

Στη συνέχεια η ομάδα συνέχισε να παίζει θελκτικό μπάσκετ υπό τον Bozidar Maljkovic, φτάνοντας το 2007 στο Final 4 της Αθήνας, πέφτοντας όμως στον ημιτελικό από τον οικοδεσπότη και μετέπειτα πρωταθλητή Παναθηναϊκό και την επόμενη σεζόν με τον Neven Spahija (νυν coach της Maccabi) στο τιμόνι κατάφερε να κερδίσει ακόμα ένα πρωτάθλημα, χάρη στο 3-0 επί της Barcelona και του Dusko Ivanovic, του αναμορφωτή αυτής της εκπληκτικής ομάδας! Η Tau είχε και τότε ένα εξαιρετικό ρόστερ με βασικό PG τον Prigioni και βασικό ψηλό τον Splitter, παίκτες που είχαν αναπτυχθεί με μαεστρία και θαλπωρή στο πλαίσιο της ομάδας, ενώ τις τρεις ενδιάμεσες θέσεις συμπλήρωναν οι Mirza Teletovic (από το βέλγικο πρωτάθλημα και την Οστάνδη), ο παικταράς Pete Michael και ο serial killer, Igor Rakocevic. Ένα ακόμα Final 4 ήταν γεγονός, αυτό της Μαδρίτης το 2008, όμως και πάλι ο τίτλος δεν ήρθε, αφού στον ημιτελικό η CSKA του Θοδωρή Παπαλουκά που κατέκτησε τον τίτλο μετέπειτα, επιβλήθηκε μετά από έναν πολύ σκληρό ημιτελικό, με 79-83.

Η ώρα της επιστροφής όμως, είχε φτάσει. Ο Dusko Ivanovic έφερε εις πέρας το πλάνο τριετίας που είχε αναλάβει στη Βαρκελώνη και αφού δημιούργησε έναν καλό κορμό, έδωσε τα σκήπτρα στον Xavi Pascual που στα 8 του χρόνια στην Καταλονία κατέκτησε μια Euroleague, 4 πρωταθλήματα και 3 κύπελλα (Copa del Rey) και επέστρεψε στο σπίτι του. Το μπάσκετ συνέχισε να είναι το ίδιο εντυπωσιακό και την πρώτη σεζόν της επιστροφής οι δυο ομάδες και οι δυο πρώην συνεργάτες θα συναντιούνταν στα Playoffs σε μια φοβερή σειρά. Ο Ivanovic κέρδισε τον μαθητή του στο πρώτο παιχνίδι, έκανε το break και βρέθηκε μπροστά στο σκορ με 2-1, έχοντας το 2ο παιχνίδι στη Vitoria για το 3-1 και την πρόκριση σε ακόμα ένα Final 4, όμως με δυο εύκολες νίκες η Barca του μαθητή Pascual, έφερε τούμπα τη σειρά και προκρίθηκε με 3-2 σκορ σειράς (στο 2ο ματς της Vitoria, η Barca έτρεξε ένα 13-30 στο τρίτο δεκάλεπτο, προηγήθηκε με 16 πόντους και επί της ουσίας καθάρισε σε μεγάλο βαθμό την υπόθεση πρόκριση).

Η επόμενη σεζόν θα ήταν η τελευταία του Tiago Splitter στη Vitoria και στη Euroleague η ομάδα του δεν μπόρεσε να πάει πέρα από τα Playoffs, πέφτοντας με 3-1 από την δυνατή CSKA, ενώ η Barcelona, η οποία είχε δημιουργηθεί σε μεγάλο βαθμό από τον Dusko Ivanovic βρισκόταν σε εξαιρετική κατάσταση και κατακτούσε εύκολα την δεύτερη Euroleague στην ιστορία της, κερδίζοντας στον τελικό τον Ολυμπιακό. Στους τελικούς του πρωταθλήματος ωστόσο, οι Βάσκοι με τρία παιχνίδια-καταθέσεις ψυχής και τον San Emeterio σε σπουδαία κατάσταση, κατάφεραν να κάνουν και πάλι το “sweep” και να κερδίσουν την πρωταθλήτρια Ευρώπης στους τελικούς της εγχώριας λίγκας τους με 0-3 νίκες και δυο breaks στη σειρά, κάτι που μετά την Caja Laboral τότε, έχει καταφέρει, αν δεν κάνω λάθος, μόνο ο Παναθηναϊκός του Πεδουλάκη το 2013. Η σκηνή με τον Splitter να γονατίζει στο κέντρο και να ξεσπά σε κλάματα είναι μοναδική.

Ακολούθησαν πολλές ακόμα σεζόν με καλούς παίκτες και σπουδαίο θέαμα και το 2013 έφτασε το πλήρωμα του χρόνου για τον Dusko Ivanovic με τον αποκλεισμό από τα Playoffs πάλι με 3-1 από την CSKA και την κακή πορεία στο πρωτάθλημα να βάζει τους τίτλους τέλους σε μια πραγματικά πολύ ιδιαίτερη σχέση ενός προπονητή κι ενός συλλόγου. Η Laboral Kutxa αντικατέστησε τον Ivanovic με τον Scariolo και έπειτα με τον Ibon Navarro, ενώ λίγο αργότερα έπαιξε το σπουδαιότερο ίσως μπάσκετ που έχουμε δει ever υπό τον Perasovic το 2015-’16 με τον Μπουρούση να πραγματοποιεί μια ονειρεμένη χρονιά.
Δυο ακόμα χρονιές με Sito Alonso και Prigioni για λίγο κι έπειτα τον Pedro Martinez. Οι παίκτες-αποκαλύψεις συνέχισαν και συνεχίζουν να ξεπετάγονται, ο κορωνοϊός έκανε την εμφάνισή του, οι Βάσκοι “γέννησαν” ένα σωρό ακόμα φοβερούς παίκτες και ο Dusko Ivanovic επιστρέφει για να μαζέψει τα σπασμένα και να σώσει ό,τι μπορεί να σωθεί. Η επανεκκίνηση του πρωταθλήματος το 2020 τον βολεύει, αφού οι σειρές των Playoffs διεξάγονται σε μονά παιχνίδια σε ουδέτερες άδειες έδρες και η Baskonia κάνει το μεγάλο μπαμ κατακτώντας τον τίτλο του πρωταθλητή. Δυο ακόμα χρονιές με εξαιρετικό μπάσκετ και νέους πρωταγωνιστές (Vildoza, Shields, Polonara, Peters, Henry, Giedraitis). Η τελευταία σεζόν αν και ξεκίνησε με τους καλύτερους οιωνούς και με μεγάλες περγαμηνές δεν εξελίχθηκε όπως θα περίμεναν και ο Dusko Ivanovic υποχρεώθηκε να αφήσει τη θέση του για 4η φορά, με τον Joan Penarroya να είναι πλέον ο εκλεκτός, που καλείται να τρέξει το Project στη χώρα των Βάσκων, διαμορφώνοντας το ρόστερ του ως τώρα με τη γνωστή συνταγή: Παίκτες που δεν έχουν κάνει το step-up και που δουλεύουν μανιωδώς για να να κάνουν το όνομά τους γνωστό στον κόσμο. Το πουλέν της σελίδας μας, ο Maik Kotsar, o Daulton Hommes, o Markus Howard και ο Diez είναι μερικά ονόματα, που θα μας απασχολήσουν φέτος, μαζί με την πάντα δυνατή και ζωντανή Fernando Buesa Arena, που σε κάθε ματς μοιάζει με ηφαίστειο έτοιμο να εκραγεί…

Η Tau Ceramica, Caja Laboral, Laboral Kutxa, Kirolbet Baskonia, ή όπως εσείς θέλετε, πάντα υπήρξε μια ομάδα που καλλιεργούσε τους παίκτες που αποκτούσε σε μικρές ηλικίες και ο θρυλικός πρόεδρός της, Jose Antonio Querejeta, πότιζε με εμπιστοσύνη και υπομονή κάθε προπονητή και κάθε παίκτη που αποκτούσε, ακολουθώντας μια συγκεκριμένη πολιτική όλα αυτά τα χρόνια, που τον έχει στείλει αρκετές φορές στο απόσπασμα, όπως και αρκετές φορές στον μπασκετικό παράδεισο. Το μεγαλύτερο επίτευγμα της ομάδας όλα αυτά τα χρόνια, πιστεύω πως είναι το γεγονός πως κάθε παίκτης που πατάει το πόδι του στη Fernando Buesa Arena αγαπιέται άμεσα από το κοινό και ανταποδίδει με οποιονδήποτε τρόπο αυτή την ευγνωμοσύνη, ακόμα και αν δεν βρίσκεται στην ομάδα.
Θυμίζω μερικά από τα ονόματα παικτών που έφτασαν στην Baskonia από το 0 και κατέληξαν να γίνονται αντικείμενο συζήτησης σε διάφορα μέρη της γης: Luis Scola, Tiago Splitter, Carlos Arroyo, Fabricio Oberto, Andres Nocioni, Pete Michael, Jose Calderon, Pablo Prigioni, Travis Hansen, Mirza Teletovic, Igor Rakocevic, Hanno Mottola, Arvydas Macijauskas, Serkan Erdogan, Marcelinho Huertas, Fernando San Emeterio, Brad Oleson, Nemanja Bjelica, Kevin Seraphin, Goran Dragic, Thomas Heurtel, Fabien Causeur, Maciej Lampe, Adam Hanga, Mike James, Darius Adams, Tornike Shengelia, Kim Tillie και Johannes Voigtman, μέχρι τους σημερινούς Vincent Poirier, Luca Vildoza, Patricio Garino, Youssoupha Fall, Achille Polonara, Pierria Henry, Alec Peters και Shavon Shields.

Δεν διστάζει στιγμή να «τσιμπήσει» κάποιον ανερχόμενο, αλλά με κάποια ερωτηματικά, παίκτη και να του δώσει την ευκαιρία στο υψηλότερο επίπεδο, με την προοπτική της επιτυχίας να επισκιάζει αυτή της αποτυχίας και να διαθέτει αρκετά γερό στομάχι. Αλήθεια, αν ο Παναθηναϊκός ή ο Ολυμπιακός αποκτούσε πέρυσι τον Poirier και ο Γάλλος Center έκανε την εκκίνηση σεζόν που έκανε πέρυσι με την Baskonia (σε 11 παιχνίδια με περίπου 14’ συμμετοχής είχε 5 πόντους με 3.5 rebounds μέσο όρο), θα λάμβανε τη στήριξη και την εμπιστοσύνη της διοίκησης, του staff και κυρίως του κόσμου, χωρίς να γίνονται αναφορές για προσθήκη παίκτη για να «καλύψει την τρύπα που υπάρχει στο ‘5’»; Αμφιβάλλω.
Το πιο σημαντικό όπως είπαμε από όλα αυτά τα χρόνια για τον βάσκικο σύλλογο είναι η ανιδιοτελής αγάπη που ανταλλάσσεται συνεχώς μεταξύ παικτών και ομάδας. Αυτό φάνηκε ξεκάθαρα από τα λόγια του Prigioni πρόπερσι, όταν επέστρεψε στο σύλλογο για να κλείσει την καριέρα του πως: «Είναι δυσάρεστο συναίσθημα να αγωνίζεσαι στην Ισπανία, αλλά όχι στην Baskonia», πέρυσι μετά το καταστροφικό του ξεκίνημα ως προπονητής: «Αποχωρώ από το τιμόνι του συλλόγου, γιατί δεν θέλω να συνεχίσω να κάνω κακό στην ομάδα που αγαπώ» και από τις παρακλήσεις των παικτών, παρά το αρχικό κακό 0-4 της Euroleague, προς τον ίδιο, για να συνεχίσει και να αντιστρέψουν μαζί την άσχημη κατάσταση που δημιουργήθηκε…

Μεγάλη αγάπη για αυτή την ομάδα και για αυτό τον κόσμο.